Otizm Spektrum Bozukluğu

OTİZM NEDİR ?

Otizm nörogelişimsel bir bozukluktur ve genellikle erken çocukluk döneminde belirtiler gösterir. Belirtiler hafiftenağıra değişen bir yelpazede farklılık gösterdiğinden “otizm spektrum bozukluğu” olarak adlandırılır. Otizm spektrum bozukluğu sosyal etkileşim ve iletişim becerilerinde zorluklar, tekrarlayıcı davranışlar ve daralan ilgi alanları ile karakterizedir. Bu bozukluğun şiddeti ve semptomları bireyden bireye değişebilir.

Otizm belirtileri genellikle çocuğun ilk üç yaşında fark edilir. Belirtiler arasında şunlar bulunabilir;

1. Sosyal etkileşim zorlukları: Çocuklar, göz teması kurmakta zorlanabilir, duygusal ifadeleri anlamakta güçlük çekebilir ve diğer insanlarla bağ kurmada zorlanabilir. Sosyal etkileşimdeki zorluklar, arkadaşlık ilişkilerinin kurulmasını ve sürdürülmesini etkileyebilir.
2. İletişim zorlukları: Dil ve iletişim becerileri açısından farklılık gözlenebilir. Bazı çocuklar konuşma becerilerinde gecikme yaşayabilirken, bazıları sınırlı veya tekrarlayıcı bir dil kullanabilir. Sözcüklerin anlamını anlamakta zorlanabilirler ve jest ve beden dilini anlamada güçlük çekebilirler.
3. Tekrarlayıcı davranışlar ve ilgi alanları: OSB’li çocuklar genellikle rutinlere sıkı sıkıya bağlılık gösterirler ve tekrarlayıcı davranışlar sergilerler. Örneğin, ellerini sallama, nesneleri düzenleme, yoğun bir şekilde bir şeyle ilgilenme gibi davranışlar gösterebilirler. Ayrıca belirli bir konuya veya konuya aşırı odaklanabilirler.

OTİZM TANISI NASIL KONULUR?

Otizm tanısı bir çocuk ve ergen psikiyatri uzmanı tarafından, klinik muayene ve gözlem ile konulur. Değerlendirme sırasında çocuğun doğumdan itibaren gelişim basamakları sorgulanır, aileden çocuğun sosyal ve bilişsel becerileri hakkında bilgi alınır ve muayene sırasında bu beceriler değerlendirilir. Herhangi bir tıbbı tetkik ile otizm tanısı konulmaz ancak çocuk psikiyatri uzmanı ihtiyaç duyarsa detaylı nörolojik ve genetik değerlendirmeler isteyebilir.

OTİZM TEDAVİSİ NASIL YAPILIR ?

Otizmde erken tanı ve uygun müdahaleler oldukça önemlidir. Otizmli çocukların ihtiyaçları farklılık gösterebilir, bu nedenle müdahaleler bireyselleştirilmelidir. Otizmde sık kullanılan müdahale yöntemlerinden bazıları şunlardır:

1. Eğitim ve Davranışsal Terapi: Eğitim ve davranışsal terapi, çocukların sosyal, iletişimsel ve davranışsal becerilerini geliştirmeye odaklanır. Uygulamalı Davranış Analizi (ABA), Uyumlu Davranış Değiştirme (PRT), Doğrudan Öğretim ve Yapılandırılmış Öğretim gibi yaklaşımlar kullanılır. Bu terapiler, hedeflenen becerileri aşamalı olarak öğretir ve pozitif pekiştireçlerle istenilen davranışların teşvik edilmesini sağlar.
2. Konuşma ve Dil Terapisi: Konuşma ve dil terapisi, OSB’li bireylerin dil ve iletişim becerilerini geliştirmek için kullanılır. Terapistler, sözcük anlamını anlama, iletişim kurma, dilin doğru kullanımı ve sosyal iletişim becerileri gibi alanlarda destek sağlar. Alternatif ve Artırıcı İletişim Yöntemleri (AAC) de kullanılabilir, bu yöntemlerde semboller, resimler veya teknoloji bazlı araçlar kullanılarak iletişim desteklenir.
3. Oyun ve Sosyal Beceri Grupları: Oyun terapisi ve sosyal beceri grupları, OSB’li bireylerin sosyal etkileşim, oyun becerileri ve sosyal ilişkilerini geliştirmeyi hedefler. Bu gruplar, bireylerin başkalarıyla etkileşim kurma, empati, işbirliği yapma ve problem çözme gibi becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
4. Duyusal Entegrasyon Terapisi: Duyusal entegrasyon terapisi, duyu alma, işleme ve düzenleme becerilerini desteklemek için kullanılır. OSB’li bireylerde sıkça görülen duyusal hassasiyet veya duyusal uyaranlara tepki verme sorunları ile başa çıkmayı amaçlar. Bu terapi, bireyin duyusal uyaranları daha iyi tolere etmesini sağlayarak günlük yaşam aktivitelerinde daha rahat olmasını hedefler.
5. Aile Eğitimi ve Destek: Aile eğitimi, OSB’li bireylerin ailelerine, OSB hakkında bilgi vererek, evde destekleyici stratejiler ve iletişim becerileri

OTİZM GEÇER Mİ ?

Erken dönemde tanı konulup uygun müdahaleler gerçekleştiğinde özellikle de belirtiler hafifse ciddi gelişmeler sağlanabilmektedir ancak sosyal zorluklar çeşitli seviyelerde genellikle yaşam boyu devam eder.